2015թ հունիսի առաջին օրերին Դամասկոս մեկնած Հայաստանի խորհրդարանական պատվիրակությանը ընդունել էր Սիրիայի նախագահ Բաշար Ասադը: Արդեն Երևանում, հայկական պատվիրակության ղեկավար Տաճատ Վարդապետյանը հայտարարել է, որ Ասադը հանդիպման ընթացքում խոստացել է, որ Սիրիան մոտ ապագայում կճանաչի Հայոց ցեղասպանությունը:
Դա, անշուշտ, հավանական սցենար է, հաշվի առնելով այն իրողությունը, որ Թուրքիան Սիրիայի դեմ իրականացնում է ուղղակի և անուղղակի ագրեսիա:
Հիշենք, սակայն, որ Ասադը այն երեք նախագահներից է, ով 2009թ. հունիսին այցելելով Երևան, չի բարձրացել Ծիծեռնակաբերդի բարձունք՝ Հայոց ցեղասպանության հուշահամալիր: Հայաստանի արարողակարգը ենթադրում է, որ պաշտոնական այցով Երևանում գտնվող նախագահը պետք է ծաղկեպսակ կամ ծաղիկներ դնի Ծիծեռնակաբերդում: Ասադը Հայաստանում էր պաշտոնական այցով: Նա անտեսեց Հայաստանի արարողակարգը, քանի որ այդ օրերին թուրք-սիրիական հարաբերությունները գագաթնակետին էին, և Ասադը չէր կարող նեղացնել իր թուրք բարեկամներին՝ Աբդուլլահ Գյուլին ու Ռեջեփ Թայյիփ Էրդողանին:
Ծիծեռնակաբերդի բարձունք չի բարձրացել պաշտոնական այցով Հայաստան ժամանած մեկ այլ առաջնորդ՝ Իրանի նախկին նախագահ Մահմուդ Ահմադինեժադը: Պատճառը հավանաբար նույնն էր՝ չնեղացնել թուրք բարեկամներին, անգամ եթե անտեսվում է հյուրընկալ երկրի արարողակարգը:
Եվ վերջապես երրորդ նախագահը, ով եղել է Երևանում, բայց չի բարձրացել Հայոց ցեղասպանության հուշահամալիր, Թուրքիայի նախկին ղեկավար Աբդուլլահ Գյուլն է: Վերջինս Հայաստանում էր ոչ պաշտոնական այցով, եկել էր Սերժ Սարգսյանի հետ ֆուտբոլ դիտելու:
Հայտնի չէ՝ արդյոք հայկական կողմը Գյուլին առաջարկել է՞ բարձրանալ Ծիծեռնակաբերդ: Հավանաբար ոչ, հաստատ՝ ոչ, հաշվի առնելով այն իրողությունը, որ Գյուլը ոչ էր ասելու: Բացի այդ, ֆուտբոլային դիվանագիտության օրերին օրակարգի վրա Հայաստան-Թուրքիա հարաբերությունների կարգավորումն էր:
Ուշագրավն այն է, որ հետագայում, երբ արդեն հայ-թուրքական հարաբերությունները ավելի բարդացան, հայկական կողմը նոր նախագահ Էրդողանին հատուկ նամակով հրավիրեց Երևան՝ Ապրիլ 24-ին այցելելու Ծիծեռնակաբերդ: Սերժ Սարգսյանը հրավերը անձամբ Էրդողանին փոխանցելու նպատակով իր արտգործնախարարին գործուղեց Անկարա:
