ՀԱՅՐԱՊԵՏԱԿՆ ՔԱՐՈԶ ԵՎ ԵՊԻՍԿՈՊՈՍԱԿԱՆ ՊԱՏԱՐԱԳ ԲԵՅՕՂԼՈՒԻ Ս. ԵՐՐՈՐԴՈՒԹՅԱՆ ԵԿԵՂԵՑՈՒՄ
Հուլիսի 13-ին, հինգշաբթի, Բեյօղլուի Ս. Երրորդություն եկեղեցում, եպիսկոպոսական պատարագ մատուցեց Տ. Կոմիտաս սրբազանը և քարոզեց Տ. Վեհափառ Հայրապետը:
Սուրբ պատարագի երգեցողությունները կատարում էր «Ասողիկ» երգչախումբը, ղեկավարությամբ պր. Ժ. Արսլանյանի:
Հավարտ սուրբ պատարագի, կատարվեց հոգեհանգիստ Գարեգին պատրիարքի հոգու խաղաղության համար:
Կեսօրին, Բեյօղլուի և Ղալաթիայի եկեղեցիների թաղականությունների անունից, Վեհափառ Հայրապետի բարձր պատվին կազմակերպվել էր ընդունելություն, Բողազչիի ճաշարանում, Ոսկեփորի ափին: Հրավիրված էին բազմաթիվ անձնավորություններ:
Վեհափառ Հայրապետին ողջունում են և բաժակ առաջարկում Նրա թանկագին կենաց դեկտ. Հ. Հայրապետյանը, դոկտ. Վարդ Շիկահերը և դոկտ. Գևորգյանը:
Ընդունելությունն անցնում է շատ ջերմ մթնոլորտում: Վերջում խոսք է առնում Վեհափառ Հայրապետը և Իր շնորհակալությունն ու գոհունակությունն է հայտնում ջերմ, խանդավառ այս հանդիպման համար: Վեհափառ Հայրապետը Իր խոսքի մեջ անդրադառնում է վերջին 4-5 տարիների մեր եկեղեցական կյանքի տխուր դեպքերին և ասում.
«Մենք այդ բոլորը կնկատենք թյուրիմացությանց արդյունք, շատ մակերեսային և անցողական երևույթներ, որոնք չեն համապատասխաներ մեր ժողովուրդի, հայ ժողովուրդի ճշմարիտ զգացումներուն և մտածումներուն»:
Վեհափառ Հայրապետը, հրաժեշտ առնելուց հետո, Իր ճանապարհի վրա այցելում է Նորագյուղի եկեղեցին, ուր Իր օրհնություններն է տալիս հավաքված հավատացյալ ժողովրդին:
ՍՏԱՄԲՈՒԼԻ ՀԱՅՈՑ ՄԻԱՑՅԱԼ ԵՐԳՉԱԽՄԲԻ ԵՐԵԿՈՒՅԹԸ
Հուլիսի 13-ի երեկոյան, Վեհափառ Հայրապետը, Պատրիարքարանում, ընդունում է Ստամբուլի հայոց քահանայական դասին, մոտ 35 հոգի: Վեհափառ Հայրապետը, օրհնելով արժանապատիվ քահանա հայերին, տալիս է նրանց հորդորներ:
Երեկոյան ժամը 20-ին, «Պարկ հոթել»- ում, Ստամբուլի հայոց միացյալ երգչախումբը կազմակերպում է մեծարանքի ընդունելություն, որն անցնում է շատ ջերմ մթնոլորտում:
Ստամբուլում գործում են 14 երգչախմբեր, հետևյալ անուններով.
- «Կոմիտաս» (Գուրուչեշմե).
- «Գողթան» (Գումգափու).
- «Ասողիկ» (Բեյօղլու).
- «Զվարթնոց» (Կետիկփաշա).
- «Սկյուտարի Միացյալ» (Սկյուտար).
- «Ս. Կարապետ» (Սկյուտար).
- «Վարվառյան» (Գումգափուի դուրս).
- «Քառասուն Մանկանց» (Բաքրըգյուղ).
- «Ս. Թագավոր» (Գատըգյուղ).
- «Նարեկացի» (Բեշիկթաշ)
- «Դուրյան» (Բալաթ).
- «Սահակյան» (Սամաթիա).
- «Վարդանանք» (Ֆերիգյուղ).
- «Լուսավորիչ» (Բեյօղլուի Ս. Հարություն):
Երգչախմբերի մեջ ամենահինը «Կոմիտաս»-ն է, հիմնված 1910 թվականին: Անմահ Կոմիտաս վարդապետը, երբ 1915 թվականին գտնվում էր Կոստանդնուպոլսում, որոշ ժամանակ անձամբ ղեկավարել է այս երգչախմբին:
Պր. Հակոբ Ֆընտըգյան, հանուն Միացյալ երգչախմբի, կարդում է հետևյալ հուզիչ ուղերձը.
«Վեհափա՛ռ Տեր.
Դժվար է գտնել բառեր, նույնիսկ Հայկազնյան ճոխ բառամթերքին մեջ, որոնք կարենային հարազատորեն արտահայտել այն սրբազան խռովքը, որ կալեկոծե այսօր մեր սիրտը, մեր հոգին, մեր բովանդակ էությունը:
Տարիներով փայփայված անհնարին երազ մըն է, որ հանկարծ կիրականանա ծագող արևու մը փայլատակումով, և կողողե հոգիները բոցավառ լույսով, լիաբուռն հրճվանքով հոգեցունց խանդավառությամբ:
Արարատյան Մայր Աթոռեն, Միածնաէջ Ս. Սեղանեն մեզի հասնող մյուռոնաօծ այդ լույսը կուգա մխիթարություն և օրհնություն փռելու մեծ կորուստի մը վիշտովը կոտտարող մեր սրտերուն մեջ:
Մեր խոր սուգին մեջ ունենալ բան մը երակշիռ և անսովոր, որքան երանավետ, նույնքան աննախընթաց և պատմական, սփոփանքի մեծագույն կազդույրը եղավ մեր բովանդակ համայնքին համար;
Ձեր ժամանումեն մինչև այսօր, Վեհափա՛ռ Տեր, Դուք առիթը ունեցաք մոտեն տեսնելու և շոշափելու այն խանդակաթ սերն ու նվիրումը, որ կբաբախե յուրաքանչյուր այլ անհատի սրտին մեջ. ըլլա ան մտավորական թե արվեստագետ, առևտրական թե արհեստավոր, պաշտոնյա թե գործավոր:
Սևեռելով Ձեր խորաթափանց հայացքը հոգվոց աչքերեն ներս, Դուք դյուրությամբ տեսաք, թե ինչպիսի անմար ու անշեջ փայլով մըն է որ կպլպլա Լուսավորչի կանթեղը մեն-մի հոգիի մեջ կանգնված խորանի վրա և ինչպիսի՜ երկյուղածությամբ մըն է, որ հոն կօրհներգվի պաշտամունքը մեր Ս. Եկեղեցիին:
Վեհափա՛ռ Տեր, այսօր ալ, այս սեղանին շուրջ, Ձեր դեմը ունիք ստամբուլահայ երգչախումբերեն կազմված հավաքականություն մը, որուն գլխավոր տեսլականներեն մին եղած է իր Եկեղեցիին մշտական պայծառությունը:
Ի տղա տիոց ներշնչված մեր փառապանծ պատմությամբ, գոտեպնդված մեր Մայրենի Եկեղեցվույն հոգեհույզ ու սրտագրավ քերթողությամբ, անոնք առհավական փարումով մը նվիրված են մեր հոգևոր երաժշտության մշակումին, ու ի գին տարիներու բարոյական թե նյութական զոհողությանց, ջանացած են եղբայրական երգակցությամբ խնկավետ դաշնակցություն մը ստեղծել մեր տաճարներու կամարներուն ներքև և տալ հայ հավատացյալին՝ արվեստի սրբազան հուրով մկրտված մայրենի տոհմիկ երաժշտությունը:
Այս հավաքականության մեջ Դուք պիտի գտնենք պատանիներ ու երիտասարդներ, չափահասներ ու տարեցներ, ամեքն ալ հավատարմորեն նվիրված նույն գերազնիվ նպատակին իրագործման:
Այս հավաքականությունը, Վեհափա՛ռ Տեր, որքան գիտակից իր քաղաքացիական ու հայրենակցական պարտականությանց, հավատարիմ իր երկրին ու պետության, որուն բազմազան բարիքները տևականորեն վայելելու երջանկությունը ունի, կապված կմնա նաև, ի հոգևորս, իր հավատքին լուսաբևեռը եղող Ս. Էջմիածնին, որուն արժանավոր Գահակալին ներկայությունը վայելելու շնորհքը ունի և ամենախոր հարգանքով Անոր առջև կխոնարհի ու բերկրանքով կխայտա իր հոգին այսօր:
Սաղմոսներու և մեղեդիներու կարգին այս հավաքականության սիրտը հար փոթորկած է հիշատակությամբը պատարագիչին. «Եւս առաւել զԵպիսկոպոսապետն մեր և զպարտուական Հայրապետն Ամենայն Հայոց…»:
Այդ հիշատակությունը ինքն ալ միշտ կրկնած ու անոր մեջ դրած է իր բովանդակ սիրտն ու հոգին, անկե ժայթքող հուզումի սարսուռը ըմպած է միշտ ումպ առ ումպ, խունկ ու կնդրուկ է ծխած անոր առջև իր հավատարմության ու նվիրման ուխտովը:
Տարիներ ու տարիներ հառած է իր հոգեղեն աչքերը դեպի անմատույց բարձրունքները Ս. Էջմիածնի, անկե ստացած Սրբալույս Մյուռոնը իր հավատքին ու անով կենսավորած իր հոգեկան ու բարոյական գոյությունը:
Այսօր ձերդ Ս. Օծության բարձր ներկայությամբ, ան կտիրանա մեծ ցանկության մը իրականացման, շնորհ մը, զոր վայելելու բախտը չէին ունեցած ոչ իր ծնողքը, ոչ ալ իր նախնիքն ու պապերը, և որուն համար ան իր բովանդակ կյանքի ընթացքին պիտի մնա միշտ շնորհապարտ ու երախտագետ:
Առաքելաշնորհ Ձեր այս այցելության հիշատակը ան իր հոգով սրբարանին մեջ պիտի պահե միշտ անեղծ ու անվթար, և իբր նվիրական մասունք մը պիտի գուրգուրա անոր վրա, իր գոյության ընթացքին, անկե քաղելով միշտ ներշնչումը իր պաշտամունքին:
Օրհնեցե՛ք, վեհափառ Տեր, օրհնեցե՛ք դպրաց և երգչախումբերու այս եկեղեցանվեր հավաքականությունը և թող ձեր օրհնությունը իջնե մեն-մի հոգիի սրբարանեն ներս, հոն անգամ մը ևս կռելու և կոփելու լույս հավատքը մեր երանաշնորհ պապերուն, սերը հանդեպ մեր Մայրենի Եկեղեցիին և իր մեջ Լուսավորչեն ցոլք մը բյուրեղացնող ձեր օրհնությունը թող թռիչք տա հոգիներու, հավատքի լուսեղեն ճամբով սլանալու դեպի աստվածային բարձրունքներ:
Վստահ եղեք, Վեհափա՛ռ Տեր, որ, օրհնված և ոգևորված ձեր վեհաշուք ներկայությամբ. Տպավորված Ձեր հայրական ոսկեղեն խոսքերու ներգործումով, հարյուրավոր այս կենսահորդ հադադները պիտի երգեն ընդմիշտ.
«Թագաւոր երկնաւոր. զԵկեղեցի քո անշարժ պահեա…»:
Եվ պիտի շարունակեն հայցել. Տեր, «Բարեխօսությամբ վերին քո զօրացդ, միշտ անշարժ պահե զԱթոռ Հայկազնեայս»:
