ՆՈՐԻՆ ՍՐԲՈՒԹՅՈՒՆ Տ. ԱԹԵՆԱԳՈՐԱՍ ՊԱՏՐԻԱՐՔԻ ՓՈԽԱԴԱՐՁ ԱՅՑԵԼՈՒԹՅՈՒՆԸ ԱՄԵՆԱՅՆ ՀԱՅՈՑ ՀԱՅՐԱՊԵՏԻՆ
Հուլիսի 10-ին, երկուշաբթի, հետմիջօրեի ժամը 16-ին, Պատրիարքարանում, Վեհափառ Հայրապետը ընդունեց Հունաց Տիեզերական Պատրիարք Ամենապատիվ Տ. Աթենագորասի փոխադարձ այցելությունը:
Տիրեզերական Պատրիարքը Հայոց Պատրիարքարանի դարբասի առաջ ընդունվեց հայ բարձրաստճան հոգևորականների կողմից և Մայր Եկեղեցու զանգերի ցնծագին ղողանջի տակ, առաջնորրդվեց Պատրիարքարանի դահլիճը, որի մուտքի առաջ Սրբազան Հյուրին ընդունեց Ամենայն Հայոց Վեհափառ Հայրապետը, սրտագին ողջագուրմամբ:
Ընդունելությանը ներկա էին գերաշներհ Տ. Խադ, Տ. Մամբրե, Տ. Շնորհք, Տ. Կոմիտաս սրբազանները, վարդապետ և քահանա հայրերը:
Եկեղեցու երկու հոգևոր իշխանավորների միջև տեղի ունեցավ եղբայրական ջերմ, անկեղծ զրույց, Հայ և Հույն Եկեղեցիներին շահագրգռող հարցերի շուրջ:
Ապա հաջորդեց հյուրասիրություն:
Հրաժեշտից հետո, Պատրիարք Սրբազանը առաջնորդվեց Մայր Եկեղեցի, ուր Նորին Սրբազանությունը աղոթեց և ողջունելով Իրեն դիմավորելու համար հավաքված բազմությանը, ասաց.
«…Իր (Գարեգին Պատրիարքի) մահովը բոլորս ալ շատ մեծ կորուստ մը ունեցանք, թե՛ Հայ Եկեղեցին և համայնքը, թե՛ կառավարությունը, ինչպես և Հույն Եկեղեցին, բոլոր քրիստոնյա աշխարհը և մանավանդ Ես:
Մենք քրիստոնյաներս կհավատանք, որ այս է կյանքը և ուրախություն և տխրություն միատեղ են: Բայց մեր այս տխրութենեն վերջ, մեծ ուրախություն մը ունինք անոր համար, որ հիմա մեր մեջ է Ամենայն Հայոց Վեհափառ Կաթողիկոսը:
Ամբողջ աշխարհի հայերուն Ծայրագույն պատրիարքն է Ան և բոլոր եկեղեցիներու ամենաերիտասարդ Հայրապետը: Թե՛ մեր Ֆեների Պատրիարքարանին մեջ երբ տեսնվեցանք իրարու հետ, եղանք այնքան մտերիմ, որ կարծես, թե արդեն վաղեմի երկու բարեկամներ ըլլայինք Մենք: Էջմիածնի Վեհափառ Կաթողիկոսը Ես ալ մեծապես կգնահատեմ, ամեն տեղ ջերմ ընդունելություն կգտնեն և հարգանք կվայելե:
ԳՈՀ ԵՆՔ, ՈՐ ԲՈԼՈՐ ՀԱՎԱՏԱՑՅԱԼՆԵՐԴ ՋԵՐՄՈՐԵՆ ԿԱՊՎԱԾ ԵՔ Ս. ԷՋՄԻԱԾՆԻ ԵՎ ԱՌԱՆՑ ԷՋՄԻԱԾՆԻ ՀԵՏ ԿԱՊ ՈՒՆԵՆԱԼՈՒ, ՉԵՆՔ ԵՐԵՎԱԿԱՅԵԼ ՀԱՅ ԵԿԵՂԵՑԻ, ՉԵՆՔ ՃԱՆՉՆԱՐ ՄԵՆՔ ԱՅԴՊԻՍԻ ԵԿԵՂԵՑԻ: ՄԵՆՔ ՉԵՆՔ ՀԱՎԱՏԱՐ, ՈՐԵՎԷ ՀԱՅ ԷՋՄԻԱԾՆԱԿԱՆ ՉԸԼԼԱ:
Կաղոթենք, որ Տերը արժանավոր հաջորդ մը տա հայոց Պատրիարքության և կկարծենք, որ հանդարտ ու խաղաղ վիճակով ընտրություն մը պիտի ընենք, քաղաքակիրթ հավաքականություն մըն եք:
Որքան ատեն տերը կամենա և Ես գտնվիմ պաշտոնիս գլուխը, մեծ ուրախությամբ պիտի ըլլամ ձերմոտ, պիտի ըլլամ ձեր եկեղեցիներուն մեջ: Մեծ ուրախությամբ պիտի սպասեմ նոր Պատրիարքին և նույն սերն ու հարգանքը պիտի ունենամ անոր հանդեպ»:
ՎԵՀԱՓԱՌ ՀԱՅՐԱՊԵՏԸ Ս. ՓՐԿԻՉ ԱԶԳԱՅԻՆ ՀԻՎԱՆԴԱՆՈՑԻ՝ ԳԹՈՒԹՅԱՆ ԱՅԴ ՀԱՐԿԻ ՏԱԿ
Հունիսի 10-ին, երկուշաբթի, առավոտյան ժամը 11-ին, վեհափառ Հայրապետը այցելում է Եդիկուլեի Ս. Փրկիչ ազգային հիվանդանոցը:
Գթության այդ հարկի տակ, Վեհափառ Հայրապետը ջերմորեն դիմավորում է հոգաբարձության ատենապետ դոկտ. Նորայր Պերպերյանի, հաստատության բժշկապետ դոկտ. Հայրո Հայրապետյանի, բժշկական ամբողջ կազմի, խնամակալության անդամների կողմից և նախ առաջնորդվում է Ս. Փրկիչ մատուռը աղոթելու:
Այնուհետև հիվանդանոցի ընդունելության սրահում, Վեհափառ Հայրապետի, «մեր օրերու Վասպուրականի Արծիվ»-ի օրհնաբեր այցելությունը ողջունում է դոկտ. Հայրապետյանը, շնորհակալության և երախտագիտության անկեղծ զգացմունքներով, «որ Իր թևերը տարածեց մեր ալ վրա, ինչպես ըրած էր ամբողջ աշխարհի մեջ տարածված հայության վրա»:
Ազգային հիվանդանոցի բժշկական անձնակազը մի առ մի համբուրում է Վեհափառ Հայրապետի Ս. Աջը:
Վեհափառ Հայրապետը օրհնում է գթության այդ հարկի բոլոր նվիրյալ աշխատողներին, ապաքինում բարեմաղթում բոլոր հիվանդներին և օրհնում հիշատակը այդ մեծ հաստատության բարերաների:
Այնուհետև Վեհափառ Հայրապետը այցելում է հիվանդանոցի բոլոր հարկաբաժինները, առանձին կաբինետները, սրտի մեծ գոհունակությամբ և հպարտությամբ, Իր օրհնությունը բաշխելով բոլոր հիվանդներին: Վեհափառ Հայրապետը հետաքրքրվում է հիվանդների վիճակով, կարիքներով և շուտափույթ առողջություն մաղթում, Իր Ս. Աջը դնելով հիվանդների վրա:
«Դուք,- ասում է Վեհափառ Հայրապետը հիվանդներին,- Ձեր հիվանդության պատճառով չէիք կրնար եկեղեցի գալ, ուստի Մենք եկանք ձեզ այցելել: Կմաղթենք շուտ ապաքինում և վերադարձ ձեր սիրելիներու մոտ»:
Վեհափառ Հայրապետը մասնավորաբար հետաքրքրվում է փոքրիկ հիվանդների վիճակով. «Թոյլ տուք մանկտւոյդ գալ առ իս», մաղթում, որ նրանք շուտ դուրս գան հիվանդանոցից և վազեն դեպի դպրոց:
Կեսօրվա մոտ, ի պատիվ Վեհափառ Հայրապետի, տրվում է ճաշկերույթ, որի ընթացքում, հանուն հիվանդանոցի հոգաբարձության, բարի գալստյան հետևյալ գեղեցիկ ուղերձն է կարդում դեկտ. Գ. Գըրըքճյանը.
«Թույլ տվեք ինձ, Վեհափա՛ռ, հանուն Ստամբուլի Ս. Փրկչյան հայոց հիվանդանոցի հոգաբարձության, պաշտոնեության և պատսպարյալներու, բարի գալուստ մաղթել Ձեզ և երախտագիտություն հայտնել այն բարձր պատվույն համար, զոր բարեհաճեցաք շնորհել այս ազգային բարենպատակ հաստատությանց և երջանկացնել զայն Ձեր բարձր շնորհներով և օրհնություններով:
Անկարելի է ինձ այս պահուս բառերով արտահայտել այն հուզումը և հոգեկան խռովքը, որուն մեջ կգտնվինք բոլորս, մեր մեջ ունենալով հայ ժողովուրդի հոգեկան և ֆիզիկական գոյության հիմնաքարը և գերագույն խարիսխը եղող վեհագույն և սրբագույն հաստատությանց Գահակալը, որուն ներկայության գտնվելու հազվագյուտ և գերազանց բախտը կվայելենք:
Հայ ժողովուրդը, Վեհափա՛ռ, ի սփյուռս աշխարհի տարածված ձեր զավակները գիտակից են, կխնդրենք որ վստահ ըլլանք այս իրողության, և կգուրգուրան սրտագին այդ սրբազանագույն հաստատությանց վրա: Անոնք գիտեն, թե առանց անոր այսօր գոյութենեն դադրած պիտի ըլլային նաև իրենք, ինչպես որ գոյություն չունին այսօր իր ժամանակակից հզոր ազգեր, որոնք զրկված էին սակայն նմանօրինակ հաստատություններե և կամ այդ գիտակցությունը ունեցող զավակներե, և որոնց անունները այսօր այլևս պատմության գրքերու մեջ միայն կհիշատակվին:
Բազմաթիվ դարեր առաջ, Հովսեփ կաթողիկոս Հողոցմեցին, Արտաշատի մեջ գումարած իր 18 եպիսկոպոսներու ժողովին մեջ, կուտար իր վճռական պատասխանը Հազկերտի, ըսելով, թե ոչ մեկ բան, ոչ հրեշտակներ, ոչ մարդիկ կարող էին բաժանել զիրենք իրենց սուրբ հավատքեն: Բազմաթիվ դարեր հետո, այսօր, իր հաջորդները ևս կըսեն. «Ոչ մեկ բան կարող է զմեզ բաժանել մեր սուրբ հավատքեն և մեր զավակներեն, ուր որ ալ ըլլան և ինչ պայմաններուն մեջ ալ գտնվին անոնք»:
Իսկ զավակները, Ձեր զավակները, Վեհափա՛ռ, կգոչեն. «Ոչ մեկ բան կարող է բաժանել զմեզ մեր լուսաղբյուրեն և անոր Գահակալեն», որոնցմե կսպասեն իրենց տոհմային միությունը և երջանկությունը:
Օրհնեցե՛ք, կխնդրենք պաղատագին, Վեհափա՛ռ, Հայ Ազգը: Եվ մենք, Ձեր անձնվեր զավակները, պիտի պահենք միշտ հիշատակը Ձեր այցելության մեր սրտերուն մեջ, իբր ամենաթանկագին և անփոխարինելի գոհար»:
Այնուհետև խոսք է առնում Վեհափառ Հայրապետը, գնահատանքով խոսում Ս. Փրկիչ ազգային հիվանդանոցի և նրա բժշկական անձնակազմի կատարած նախախնամական դերի մասին հայ կյանքում, ոգեկոչում է հիշատակը հաստատության հին և նոր բարերաներին: Իր հայրապետական գոհունակությունն ու գնահատությունն է հայտնում հիվանդանոցում տիրող կարգ ու կանոնի, մաքրության, հիվանդներին ցույց տրված հոգածության և քրիստոնեական ուշադրության համար:
Վերջում Վեհափառ Հայրապետը ազգային այս հաստատության վրա հայցում է ամենաբարին Աստծո օրհնությունն ու հովանին և հրաժեշտ է առնում տառապանքների ամոքման այդ տնից:
Նույն օրը երեկոյան, Վեհափառ հայրապետը, ընդառաջելով «Պարկ հոթել»-ի տեր և տնօրեն պր. Արամ Խտրյանի սրտագին հրավերին, փոխադրվում է նոր հյուրանոց, ուր մնում է մինչև Իր մեկնումը Իր շքախմբի հետ, վայելելով հյուրընկալի գուրգուրանքն ու սրտաբուխ, ջերմագին հյուրասիրությունը:
ԱՅԼ ԱՅՑԵԼՈՒԹՅՈՒՆՆԵՐ
Հուլիսի 11-ին, Վեհափառ Հայրապետը շարունակում է Իր այցելությունները Ստամբուլի մի շարք եկեղեցիներին և ազգային հաստատություններին, ամենուրեք լինելով Իր սիրելի և հարազատ զավակների հետ և արժանանալով ջերմ ընդունելության:
Վեհափառ Հայրապետը այցելում է Սամաթիայի Ս. Գևորգ եկեղեցին, պատրիարքանիստ եկեղեցին, որի 500-ամյանկը տոնվելու է շուտով, մեծ հանդիսավորությամբ: Վեհափառ Հայրապետը «Հրաշափառ»-ով մուտք է գործում եկեղեցի: Հավաքված բազմությունը խանդավառությամբ դիմավորում է Վեհափառ Հայրապետին:
Այնուհետև Վեհափառ Հայրապետը այցելում է նաև Ստամբուլի հնագույն և փառավոր պատմական կոթողներից մեկը՝ Այա Սոֆիայի Մայր Տաճարը, որ այժմ թանգարանի է վերածված, և Թոփգափուի թանգարանը:
Նույն օրը, հետմիջօրեին, վեհափառ Հայրապետը Պատրիարքարանում ընդունում է Ստամբուլի հայ ուսուցիչների ներկայացուցիչների պատվիրակությանը և սրտագին զրույց ունենում նրանց հետ:
Վեհափառ Հայրապետը հադես է գալիս հայ կյանքում և հայ նոր սերնդի մտավոր և բարոյական դաստիրակության գործում հայ ուսուցչի մեծ դերի և վսեմ կոչման նվիրված բովանդակալից ճառով, որը լսվում է մեծ հետաքրքրությամբ և հաճախ ընդհատվում ծափերով: Իր ճառում Վեհափառ Հայրապետը օրհնությամբ ոգեկոչում է հիշատակը մեծ ուսուցչապետերի՝ Խրիմյան Հայրիկի, Ռեթեոս Պերպերյանի, Հովհաննես Հինդլյանի և շատ ու շատ ուրիշների:
Այնուհետև Վեհափառ Հայրապետը Պատրիարքարանում ընդունում է ժողովրդի զանազան ներկայացուցիչների այցելությունները և բաժանում Ս. Էջմիածնից բերված խաչիկներ:
Ամսի 12-ին, չորեքշաբթի օր, Վեհափառ Հայրապետը այցելում է Կետիկփաշայի Ս. Հովհաննես եկեղեցին և Ս. Մեսրոպյան նորակառույց վարժարանի շինությունը: Թաղական խորհրդի ատենապետ Վարդգես Հայրապետին ուղղված զգայուն մի ուղերձ, որտեղ նա ասում է. «Ձեր ներկայության հրապարակով կըսենք, թե կրոնքով իբրև հայ Առաքելական Եկեղեցվո զավակ, անքակտելի կերպով միշտ կապված ենք Ս. Էջմիածնի Մայր Աթոռին ու այս գոյավիճակը պիտի պահենք հավիտյան…»:
Նորին Ս. Օծությունը, շնորհակալություն հայտնելով արտահայտված որդիական ազնիվ և ջերմ զգացմունքների համար, ասում է.
«Հայ Եկեղեցին և հայ դպրոցը կողք-կողքի. ահա սուրբ և մեծ ավանդություն մը հայկական, որ նվիրական է մեզի համար, փրկարար և կենարար»:
Այնուհետև Վեհափառ Հայրապետը այցելում է Խասգյուղի Ս. Ստեփանոս եկեղեցին, ուր ողջունում և օրհնում է ժողովրդին:
Եկեղեցու խորհրդարանում մեծանուն Կոմիտաս վարդապետի աշակերտներից Զարեհ Մխիթարյանը Վեհափառ Հայրապետին նվիրում է անմահ Կոմիտասի մեկ երգի իր կողմից պատրաստված ձայնագրությունը:
Այնուհետև Վեհափառ Հայրապետին ներկայացվում է հոգելույս Գարեգին Պատրիարքի վերջին գրաբար հետևյալ քառյակը՝ Կաթուղիկե Ս. Էջմիածնի տոնի օրը, Հայրապետական մաղթանքի ժամանակ երդվելու համար.
ԶԱթոռն մեր Արարատեան,
Պահեա անշարժ և անսասան.
Հայրապետին Հայոց համայն,
Տեառն Վազգենայ տուր կեանս երկար:
Քառյակը ձայնագրել և դաշնավորել է աթոռանիստ Մայր Եկեղեցու երաժշտապետ պր. Վահե Զնտանճյանը:
ՎԵՀԱՓԱՌ ՀԱՅՐԱՊԵՏԸ ԳԱԼՖԱՅԱՆ ՈՐԲԱՆՈՑԻ ԸՆՏԱՆԵԿԱՆ ՀԱՐԿԻ ՏԱԿ
Հուլիսի 12-ին, չորեքշաբթի, Վեհափառ Հայրապետը այցելում է Խասգյուղում Գալֆայան որբանոցը:
Համեստ և հավատավոր մի հայ կնոջ՝ Սրբուհի մայրապետ Գալֆայանի (1822-1889) նախաձեռնությամբ Սկյուտարի բարձրունքների վրա հիմնված այս պատվական հաստատությունը, որը բոլորում է գոյության 96 ամյակը, Ստամբուլի հայ կյանքում կատարել է շատ մեծ, շնորհակալ աշխատանք, որը հայ աղջկանց հայերի և քրիստոնեական դաստիրակության վսեմ գործում:
Գալֆայան աղջկանց այս որբանոցը, որպես հայ ժողովրդի սրտին մոտիկ հաստատություն, պահվել-պահպանվել է մեր ժողովրդի սրտաբուխ լումաներով:
Ամենայն Հայոց Հայրապետը Իր շնորհաբեր այցելությամբ բարեհաճում է պատվել ազգային կրթական այս մեծ հաստատությունը:
Առավոտյան ժամը 10.30-ին, Վեհափառ Հայրապետը որբանոցի դռան առաջ դիմավորվում է խորին հարգանքով և երկյուղախությամբ, հաստատության խնամակալության անդամների, հաստատության արժանավոր Մայր Մարիամ մայրապետի, քույրերի և երախտապարտ ողջ ուսանողուհիների կողմից և թափորով ու «Հրաշափառ»-ով առաջնորդվում որբանոցի մատուռը: Վեհափառը ողջույնի խոսք է ասում և օրհնում հաստատությունը, աստվածասեր քույրերին և ժողովրդին:
Ներկա է նաև ծանոթ գրագիտուհի տիկին Հայկանուշ Մառքը:
Նորին Ս. Օծությունը ողջունում է հաստատության բոլոր ղեկավարներին, տալով հայրապետական Իր օրհնությունն ու պատգամը, որոնք ընդունվում են բարեպաշտ խոնարհությամբ և երանությամբ:
Այնուհետև Վեհափառ հայրապետը առաջնորդվում է Գալֆայան տան դահլիճը: Ուսանողուհիները երգում են հաստատության քայլերգը:
Դահլիճում Վեհափառ Հայրապետի օրհնաբեր այցելությունը հանուն ուսանողուհիների ողջունում է ամենափոքրիկ գալֆայանցին, ի գեղեցիկ արտահայտության հաջող կատարմամբ:
Ապա Վեհափառ Հայրապետը, հաստատության ղեկավարների առաջնորդությամբ, ծանոթանում է որբանոցի բոլոր բաժիններին, լինում է դասարաններում, ննջարաններում, սեղանատանը, ամեն քայլի հայրապետական բարձր գնահատանքը և գոհունակությունը հայտնում տիրող մաքրության, կանոնադրության և կրոնաբույր, շինարար մթնոլորտի համար:
Գալֆայան որբանոցի խնամակալ տիկնանց հանձնախումբը, հաստատության սերտացման մեջ, Վեհափառ Հայրապետի բարձր պատվին կազմակերպում է ընդունելություն:
Սեղանը օրհնում է Վեհափառ Հայրապետը և այնուհետև կրթական այս պատվական հաստատության կամարների ներքո, սեղանների շուրջ ստեղծվում է ջերմ, ընտանեկան մթնոլորտ:
Կատարվում են արտասանություններ, երգեր, ուղերձներ:
Որբանոցի այրի Մայր Մարիամ Քյոսեյանը առաջինը հանդես է գալիս բարի գալստյան հետևյալ գեղեցիկ ուղերձով.
«Վեհափա՛ռ Տեր.
Ձերդ Ս. Օծության շնորհաբեր այցելության առթիվ, հոգիս հրճվանքով լի, խոնարհաբար կուգամ իմ և ուխտի միաբանության անձնվեր քույրերուն և հարյուրյակ մը սանուհիներուս կողմե շնորհակալություն հայտնել այն բարձր շնորհին համար, զոր ընծայեցինք մեզ, Ձերդ Վեհափառության այսօրվա բերկրառիթ այցելությամբ:
Թույլ տվեք ուրեմն, Վեհափա՛ռ Տեր, որ հանուն միաբանության և մատաղատի անմեղ սանուհյացս, որոնցմե այս պահուս մաս մը կբացակայի արձակուրդով, սիրազեղ համբույրներ դրոշմեն Ձեր պատվական Ս. Աջույն, ամենաջերմ իղձերով և բարեմաղթություններով:
Անսասան մնաք, վեհափա՛ռ Տեր, Ձեր Հայրապետական բարձր Գահուն վրա և Ձեր թանկագին կյանքին արևը միշտ փայլի և շողա մեր գլխուն վրա»:
Խնամակալության անունից հանդես եկավ պր. Վահան Խյուտավերտյանը հետևյալ գեղեցիկ ուղերձով.
«Վեհափա՛ռ Տեր.
Թուրքիո հայոց անձնվեր և անձնազոհ Սրբազան Պատրիարքին, երջանկահիշատակ Տ. Գարեգին Արքեպիսկոպոս Խաչատուրյանի անակնկալ մահվամբ, երբ մեր աչքերը արցունք և սրտերը սուգ ունին, մխիթարական է և սրտապնդիչ մեզ մոտ ներկայությունը Ձերդ Վեհափառության, Ս. Էջմիածնի ազգընտիր Գահակալին, որուն այսօր մեր որդիական անկեղծ և սրտագին զգացումները մատուցանելու պատեհությունը կգտնենք:
Գալֆայան Սրբուհի մայրապետի ձեռակերտ հաստատությունս, իր 96-ամյա հանգրվանին, Ձեր օրհնաբեր այցը ընդունելու պատիվը ունենալուն համար հպարտ է ու երջանիկ:
Ի դիմաց Գալֆայան միաբանության և խնամակալության, հարգանոք կխոնարհիմ մեր պատվական և սիրելի Հայրապետին առջև, որ մեզ կբերե Լուսավորչի լույսը Ս. Էջմիածնեն: Կմաղթեմ երկար ու արևշատ կյանք, խնդրելով Իր հայրական օրհնությունները հաստատությանս բարգավաճման ու երկարակեցության համար և խոնարհաբար ակնածանոք կհամբուրեմ Ձեր սրբազանօծ Ս. Աջը»:
Այնուհետև խոսք առնելով, Վեհափառ Հայրապետը օրհնում է բոլոր ներկաներին և ասում.
«Ձեր հետ շատ քաղցր պահեր անցուցինք այս հարկին տակ: Աստվածային շունչը կզգացվի այս հաստատության ոչ միայն մատուռին, այլ դպրոցին մեջն ալ: Դուք, սիրելի՛ Մայր և քույրեր, նվիրված Աստուծո և մեր զավակներուն, անփոխարինելի գործ մը կկատարեք: Պիտի չմոռնանք այս սեղանին շուրջ ստեղծված ջերմ մթնոլորտը: Ճաշակեցինք ձեր պատրաստած համեղ ճաշերը, բայց նյութականին հետ հագեցանք նաև հոգեպես և բարոյապես:
Կգնահատենք բոլոր անոնք, որոնք այս հաստատության կօժանդակեն: Խնամակալություն, ժողովուրդ և մամուլ գուրգուրանքով կհետևին այս հաստատությանց հառաջդիմության:
Կուզենք մեր գնահատանքին խոսքերը ուղղել Գալֆայան ուխտին և անոր գլուխը հանդիսացող Մայրապետին, բերել Ս. Էջմիածնեն մեր օրհնությունը և այս առթիվ շնորհել իրեն լանջախաչ կրելու իրավունք, և Մեզ համար մեծ հաճույք պիտի ըլլա Ս. Էջմիածին Մեր վերադարձեն հետո անմիջապես, այնտեղ պատրաստված հատուկ լանջախաչ մը ուղարկել իրեն, որպեսզի զարդարե իր կուրծքը Ս. Էջմիածնի մեջ պատրաստված և օրհնված խաչով մը, զոր ինքը, վստահ ենք, պարծանքով պիտի կրե»:
Ապա Վեհափառ Հայրապետը անցնում է հյուրասրահ և Իր օրհնություններն է բաշխում աջհամբույրի սպասող բազմության:
Վեհափառ Հայրապետը, մոտ երկու ժամ անցկացնելուց հետո Գալֆայան որբանոցի մաքրամաքուր մթնոլորտում, հրաժեշտ է առնում հոգեկան մեծ գոհունակությամբ և վերադառնում հյուրանոց:
Հուլիսի 12-ը պատմական անմոռանալի օր հանդիսացավ Գալֆայան որբանոցի համար:
Երեկոյան ժամը 19.30-ին, Վեհափառ Հայրապետը այցելեց Բյոյուքդերեի հայոց եկեղեցին, Իր օրհնություններն ու հայրապետական պատգամը տալով Իր զավակներին:
Այնուհետև Նորին Ս. Օծությունը այցելեց Գուրուչեշմեի եկեղեցին, ուր նույնպես մուտք գործեց «Հրաշափառ»-ով: Արարողության վերջում Վեհափառ Հայրապետը տվեց Իր օրհնություններն ու պատգամը հավաքված բազմության:
Երեկոյան ժամը 21-ին, Վեհափառ Հայրապետը այցելեց Օրթագյուղի հայոց եկեղեցին, ուր նույնպես ամպհովանու տակ, «Հրաշափառ»-ով մուտք գործեց, արժանանալով խանդավառ, արտակարգ մեծարանքի և երախտագիտության:
Հովվապետական շնորհաբեր այցելությանց վերջում, Վեհափառ Հայրապետը եղավ Բեշիկթաշի հայոց եկեղեցում, որտեղ նորին Ս. Օծությունը ընդունվեց նույնպիսի ջերմությամբ և պատիվներով:
