ՄԱՅՐ ԱԹՈՌ Ս. ԷՋՄԻԱԾՆԻ ՕՐՀՆՈՒԹՅՈՒՆԸ ԵՎ ՎԵՀԱՓԱՌ ՀԱՅՐԱՊԵՏԻ ՈՂՋՈՒՅՆԸ
Հանգուցյալ Պատրիարքի հոգու խաղաղության համար կատարված Հոգեհանգստյան այս մասնավոր աղոթքից հետո, Վեհափառ Հայրապետը հանդիսավորությամբ դուրս է գալիս ավանդատնից և առաջնորդվում եկեղեցու Ավագ Սեղանը:
Պատմական եկեղեցու նվիրական կամարների տակ թնդում է «Որ զշնորհս» շարականը: Վեհափառ Հայրապետը բարձրանում է Ավագ Սեղան, հաղորդելու Ս. Էջմիածնի օրհնությունն ու Իր հայրական ողջույնները Իր սիրելի զավակներին:
Գերաշնորհ Տ. Շնորհք սրբազանը, հանուն Պատրիարքարանի և հայ համայնքի, ողջունում է Ամենայն Հայոց Հայրապետի շնորհաբեր այցելությունը, շնորհակալություն և երախտագիտություն հայտնելով Նորին Ս. Օծության, որը եկել է մխիթարելու Իր հոտին և նրա մեծ վիշտը ուրախության փոխակերպելու:
Բարձրախոսի առաջ է կանգնել այժմ Վեհափառ Հայրապետը: Եկեղեցին, քար լռության մեջ, երկյուղածորեն, հափշտակված, կարոտով ունկնդրում է Հայոց Հայրապետի մխիթարական խոսքերը երջանկահիշատակ Պատրիարքի մահվան առթիվ և ստանում Նրա ողջույնն ու օրհնությունները Հայրենիքից և Մայր Աթոռից.
«Հանուն Հօր և Որդւոյ և Հոգւոյ Սրբոյ: Ամէն»:
Խաղաղությո՜ւն ընդ ձեզ: Խաղաղությո՜ւն ձեզի ամենուդ, սիրելի՛ եղբայրներ ի Քիրստոս, և ձեզի, հավատացյալ զավակներ Սեր:
Մենք ամենայն հայոց Մայր Աթոռ Ս. Էջմիածնեն կուգանք, կսկիծը Մեր սրտին, ձեզի հետ մեկտեղ աղոթելու համար հանգուցյալ մեծանուն Պատրիարք Գարեգին Արքեպիսկոպոսի հոգվույն հանգստյան և խաղաղության համար:
Նորոգ հանգուցյալ Սրբազան Պատրիարքը, մեր Եկեղեցվո ամենապայծառ դեմքերեն մեկը, ընդմիշտ կհեռանա մեր այս անցավոր կյանքեն, ապրելու համար ուրիշ կյանք մը, ոգեղինացած կյանք մը, մեր եկեղեցվո և մեր սրտերուն մեջ:
Մենք բոլորս, զինքը սիրողներս, սրբությամբ պիտի պահպանենք իր հիշատակը և իր վաստակը: Եվ կխորհինք, թե՛ մենք, այսօրվաններս և թե՛ գալիք սերունդները, իբրև օրինակ ցույց պիտի տան իր անձնավորությունը, ճշմարիտ, ազնիվ և ոգեշնչված հոգևորականի, օրինակ՝ բարոյական մեծ նկարագրի և Ս. Եկեղեցվո անխոնջ ու տքնաջան ծառայի, հաճախ տառապանքի իսկ գնով:
Ձեր այսքան հոծ ներկայությունը այստեղ և ճամբաներու վրա, օդանավակայանեն մինչև հոս, ցույց կուտա ձեր սերը և հարգանքը դեպի մեծ հանգուցյալը:
Սիրելի՛ հավատացյալ զավակներ Մեր. այս տխուր առիթով ձեզի բոլորիդ կբերենք սիրո ողջո՜ւյն և բյուր օրհնությո՜ւն սուրբգրական Հայոց աշխարհեն և Փրկչի Իջման սուրբ տեղեն, ուր մեր հավատքը, իբրև աստվածապարգև շնորհ, ծնունդ առավ, աճեցավ և ծաղկեցավ, և հայոց հոգիները բարձրացուց դեպի ճշմարիտ ճանապարհը կյանքի, որպեսզի հայ ժողովուրդի զավակները արժանի դառնան երկնային արքայության և փրկվին անոնց հոգիները:
Մխիթարական է Մեզի համար, խորապես մխիթարական, որ ձեր մեջ այսքան կենդանի է մեր նախնյաց սուրբ հավատքը, որ այսքան ծաղկյալ են ձեր եկեղեցիները, որ դուք այսքան կազմակերպված կերպով կապրիք կրոնական համայնքներու մեջ, իբրև ճշմարիտ զավակները Հայաստանյաց Առաքելական Ս. Եկեղեցվո:
Մեծ և անփոխարինելի մխիթարություն մըն է այս Մեր հայրապետական սրտի համար:
Հաջորդ օրերուն կխորհինք, թե Մեզ հետ միասին պիտի մասնակցիք ամենքդ թաղման արարողություններուն, ձեր վերջին հարգանքը մատուցանելու համար ձեր հոգելույս Պատրիարք Հոր հիշատակին:
Եթե Տերը կամենա, այս մեկ-երկու շաբաթներուն ընթացքին կխորհինք, թե բազմաթիվ առիթներ պիտի ունենանք ձեզի բաշխելու մխիթարական խոսքեր և օրհնություններ: Մենք և դուք, ամենքս, քահանայք և ժողովուրդ, մեկ սիրտ և մեկ հոգի դարձած, պիտի փառաբանենք զԱստված այն բոլոր բարիքներուն համար, զորս կվայելենք մեր երկիրներուն մեջ:
Այս առիթով կուզեինք նաև Մեր գոհունակության խոսքը հայտնել ձեր և մեր երկրի պետական իշխանություններուն, որոնք ամեն դյուրություն ընծայեցին Մեզի, որպեսզի Մենք այստեղ գանք և Մեր հոգևոր պարտականությունը կատարենք:
Շնորհակալ ենք և երախտապարտ:
Կմնանք աղոթող այս երկրի՝ Թուրքիո Հանրապետության բարօրության և խաղաղության համար:
Սիրելի՛ հավատացյալ ժողովուրդ. կտեսնենք և կզգանք, որ դուք բոլորդ շատ հուզված եք: Վստահ ենք, թե դուք ալ Մեր հուզումը կզգաք: Մեր սրտերը, առանց բառեր արտասանելու, և բառերու իմաստեն անդին, կխոսին արդեն իրար հետ: Ուրեմն աղոթենք, լուռ աղոթենք հանգուցյալ Պատրիարքի հոգվույն համար, աղոթենք Ս. Եկեղեցվո անսասանության համար և աշխարհի խաղաղության համար: Ամեն»:
Վեհափառ Հայրապետի պատմական այս ուղերձից հետո, երգչախումբը ոգևորությամբ կատարում է Մայր Աթոռի հոգևոր հիմնը՝ «Էջ Միածինն ի Հօրէ», մինչ հայրապետական Ս. Աջը, խաչ ի ձեռքին, բարձրանում է օրհնելու եկեղեցուն և հայ ժողովրդին:
Եկեղեցական արարողությունից հետո, Վեհափառ Հայրապետը, նույն հանդիսավորությամբ, առաջնորդվում է Պատրիարքարանի դահլիճը, ընդունելու քույր եկեղեցիների և տարբեր դավանությունների, թաղական խորհուրդների, հոգաբարձությունների, խնամակալությունների և մամուլի ներկայացուցիչների ցավակցությունները Կոստանդնուպոլսի պատրիարք Տ. Գարեգին արքեպիսկոպոս Խաչատուրյանի մահվան առթիվ:
Պատրիարքարանի հանդիսությանց դահլիճում, հանուն Ընդունելությանց հանձնաժողովի և Ստամբուլի հայ համայնքի, Վեհափառ Հայրապետին ողջունում է Տիար Կարապետ Ղազարյանը հետևյալ սեղմ, բայց սրտառուչ ու բովանդակալից ուղերձով.
«Ձերդ Վեհափառության բարձր ներկայության մեր մեջ ստեղծած սրբազան խռովքին, հուզումին և խորունկ երախտագիտության առջև, թույլ տվեք, որ պերճախոս լռությամբ խոնարհինք Վեհիդ հանգամանքին և անոր անձին հմայնքին առջև և ըսենք. Հայոց Հայրապետ, բարով եկաք Ձեր հարազատներուն, և առնենք այն Ս. Աջը, որ մեզի կբերե մեր հավատքի աղբյուրին լույսը»:
Բարի գալստյան այս հուզիչ ուղերձից հետո, բոլոր ներկաները աջահամբույրով իրենց սերն ու երախտագիտությունը ներկայացնում են Ամենայն Հայոց Հայրապետին և ստանում են Նրա օրհնությունները:
Այնուհետև Վեհափառ Հայրապետի բարձր պատվին Կարգադիր հանձնախումբը կազմակերպում է ընդունելություն Պարկ հոթել-ում, որին մասնակցում են նաև բոլոր հյուր հայ հոգևորականները, պատրիարքական փոխանորդ Տ. Արամ ավագ քահանա Պասմաճյանը, Կենտրոնական վարչության անդամները և մամուլի ներկայացուցիչներ:
Սրտագին մթնոլորտում ընդունելությունը վերջանում է Վեհափառ Հայրապետի «Պահպանիչ»-ով:
Այնուհետև Վեհափառ Հայրապետը առաջնորդվում է Հիլտոն հյուրանոցի «Ագդենիզ» հարկաբաժինը հանգստանալու:
Վեհափառ հայրապետի Ստամբուլ ժամանման լուրը նույն օրը արձագանքում է թուրքական մամուլը, ի մասնավորի «Ջումհուրիեթ», «Ագշամ», «Ենի Ստամբուլ» և «Հուրրիեթ» թերթերը:
Իսկ Պոլսի հայ մամուլը՝ «Ժամանակ» և «Մարմարա» օրաթերթերը, լայնորեն և սրտազեղումով արձագանքում են Վեհափառ Հայրապետի պատմական այս այցելությունը և շեշտում նրա հոգևոր, բարոյական մեծ նշանակությունը:
Հուլիսի 5-ին «Մարմարա»-ն, «Բարի՛ եկաք, Վեհափա՛ռ» խորագրի տակ, թարգման հադիսանալով բովանդակ հայ համայնքի զգացմունքների, գրում էր.
«Ստամբուլի ջինջ երկինքեն երեկ երեկո լույս մը իջավ Եշիլգյուղի օդանավակայանը և վայրկյանի մը մեջ խոր հուզումով համակեց բոլոր սրտերը:
Լուսո աղբյուր Ս. Էջմիածնեն, հայ հավատքի այդ հնադարյան կենդրոնեն, Վեհափառին հետ և Վեհափառի միջոցավ՝ մեզի հասան օրհնություններ Փրկչի Իջման Ս. Սեղանեն:
Կխոհիմ, թե ընթերցողներու զգացումներուն թարգմանը հանդիսացած կըլլամ, եթե դառման մեր հավատքի լույս Արևին և ըսեմ խոնարհելով:
-Բարի՛ եկաք, Վեհափա՛ռ»:
-Նույն օրը «Ժամանակ»-ը, «Բարի՛ եկաք, Վեհափա՛ռ» վերնագրի տակ, գրում էր.
«Սրտագին զգացումներով, խոր հուզումով և անվերապահ հարգանքով, «Բարի՛ եկաք» կըսենք Ձեզի:
Բարի՛ եկաք մեր գեղազվարճ ափերը, ուր դարերե ի վեր բույն դրած է Ձեր հոտին մեկ մասնիկը, և ուր երջանկահիշատակ մեծ Ֆաթիհի ֆերմանով հաստատված Պատրիարքական պատմական Գահը, ավա՜ղ, այսօր կմնա թափուր:
Վեհափա՛ռ, մենք չէինք ուզեր զՁեզ դիմավորել սուգ ու շիվանով, բայց բալասան և միխթարություն կբերեք Դուք այսօր մեզի: Եվ մենք դարձյալ կկրկնենք. «Բարի՛ եկաք»:
Վեհափա՛ռ, մենք հոս Ձեզի կներկայանանք իբրև հավաքականություն մը, որուն երկնակամարը հակառակ պահ մը ստվերոտած ըլլալուն, կմնա միակամ և միատարը, կապված Հայաստանյայց Առաքելական Ս. Եկեղեցվո լուսաբևեռ Ս. Էջմիածնի»:
«Էջմիածին», Պաշտոնական ամսագիր, Հայրապետական Աթոռոյ Ս. Էջմիածնի, Ը, 1961
