Վերջին մի քանի օրերուն ընթացքին, նոր կնճիռ մը եկաւ աւելնալու հայ-ամերիկեան յարաբերութիւններու արդէն իսկ բարդ տարածքէն ներս, երբ ԱՄՆ-ի պետ-քարտուղարութիւնը բացասականօրէն արձագանքեց հայկական բանակի մարդասիրական ջոկատի մը դէպի Սուրիա գործուղման գծով:
Հայաստանի իշխանութիւնները չ‘ուշացան պատասխանելու ամերիկեան կողմի արձագանքին` բացատրելով թէ այս գործուղման առաքելութիւնն ու նպատակը զուտ մարդասիրական են, և որ անոր գլխաւոր նպատակը տեղւոյն հայ համայնքին կարիքներուն հասնիլն է:
Անշուշտ որ անկախ պետութեան մը համար ոչ մէկ արգելք պէտք է գոյութիւն ունենայ, երբ ան իր սեփական ազգային շահերէն մեկնած որևէ քայլի մը կը դիմէ, մանաւանդ երբ այս վերջինը մարդասիրական նպատակ կը հետապնդէ: Նման քայլ, արդարացնելու կարիքն անգամ պէտք չէ ունենայ անկախ և ինքնիշխան պետութիւն մը:
Սակայն, Սուրիահայութեան կարիքներուն հասնելու և օժանդակելու առաքելութիւնը շատ աւելին են քան մարդասիրական հերթական առաքելութիւն մը: Անոնք աղերս ունին հայ ազգային շահերու հետապնդման հետ, և ուստի բացարձակապէս անկարևոր է թէ այդ ուղղութեամբ ԱՄՆ-ը կամ այլ պետութիւն ի՞նչ կարծիք ունի այդ գծով: Գուցէ այս պարագային և այս առիթով, Հայաստանի պատասխանը նոյնիսկ աւելի՜ խիզախ ու կտրուկ պէտք է ըլլար ԱՄՆ-ի իշխանութիւններուն (և անոնց ճամբով այլ պետութիւններու) միանգամընդմիշտ հասկցնելու համար` թէ աշխարհի ցանկացած անկիւնի մէջ ոևէ հայ համայնքի ապահովութիւնն ու անվտանգութիւնը համայն հայութեան գործն է, և ատոր կարևորագոյն երաշխաւորն է հայոց պետութիւնը: Երբ վտանգուած է հայը, Հայաստանը տէրն է անոր, վահանն ու սուրը հայու ապահովութեան:
Աւելին, ԱՄՆ-իշխանութիւններուն, Ռուսաստանին, թէ որևէ այլ պետութեան յստակ պէտք է դառնայ, որ իրենց արտաքին յարաբերութիւններն ու շահերու տարածքը ոչ մէկ ազդեցութիւն կամ արժէք ունին Հայաստանի Հանրապետութեան համար, երբ հարցը կը վերաբերի հայ ազգային շահերուն և հայ մարդոց պաշտպանութեան գործին: Ինչպէս որ աշխարհի իւրաքանչիւր հայ նուիրեալ զինուորն է ու պաշտպանը Հայաստանի անվտանգութեան ու անոր շահերուն, այդպէս ալ Հայաստանը երաշխաւորն է իւրաքանչիւր հայ անհատի, առաւել եւս իւրաքանչիւր հայ համայնքի:
ԱՄՆ-էն սկսեալ ամբողջ աշխարհը պիտի իմանայ նաև, որ Հայաստանն ու համայն հայ ազգը զինուորագրեալ են պաշտպանելու Սուրիոյ հայ համայնքի անվտանգութիւնն ու անոր բովանդակ շահերը: Այստեղ ևս հայ ազգային շահերը գերիվեր են որևէ տեսակի մեծապետական շահերէն և աշխարաքաղաքական խաղերէն, և Հայաստանը ոչ ոքի առջեւ արդարանալու կարիքը ունի:
Այս յոխորտանք չէ, այս ազգային դաւանանք է:
Ուստի, աւելի քան ողջունելի է Հայաստանի զօրակցութիւնը Սուրիահայութեան, և իր այդ առաքելութեան մէջ Հայաստանը կը վայելէ համայն հայ ազգի անվերապահ և միասնական նեցուկը:
