1917 թվականի դրությամբ (Ռոմանովների Ռուսաստանի անկման տարին) Ցարական Ռուսաստանի մաս կազմող Անդրկովկասը բաժանված էր 9 վարչատարածքային հատվածների՝ 5 նահանգ (губерния), 3 շրջան (область) և 1 մարզ (округ).
Երևանի նահանգ – Эриванская губерния
Ելիզավետպոլի նահանգ – Елисаветпольская губерния
Բաքվի նահանգ – Бакинская губерния
Թիֆլիսի նահանգ – Тифлисская губерния
Քութայիսի նահանգ – Кутаисская губерния
Կարսի շրջան – Карсская область
Բաթումի շրջան – Батумская область
Դաղստանի շրջան – Дагестанская область
Զաքաթալի մարզ – Закатальский округ (այսօր մաս է կազմում Ադրբեջանի, բնակեցված է նաև մուսուլման վրացիներով՝ սաինգիլոներով, կովկասյան ժողովուրդներով):
1897 թվականին Ցարական Ռուսաստանում անցկացել է առաջին և վերջին մարդահամարը:
Ելիզավետպոլի նահանգի գավառների ազգային կազմը ըստ 1897թ. մարդահամարի.
գավառ | կովկասյան թաթարներ | հայեր | ռուսներ | ընդհանուր բնակչությունը | |
---|---|---|---|---|---|
Ելիզավետպոլ | 103.970 | 43.040 | 10.428 | 162.788 | |
Արեշ | 47.133 | 13.822 | 162 | 67.277 | |
Ջեբրայիլ | 49.189 | 15.746 | 893 | 66.360 | |
Ջևանշիր | 52.041 | 19.551 | 208 | 72.719 | |
Զանգեզուր | 71.206 | 63.622 | 1.006 | 137.871 | |
Ղազախ | 64.101 | 43.555 | 3.444 | 112.074 | |
Նուխի | 83.578 | 18.899 | 230 | 120.555 | |
Շուշի | 62.868 | 73.953 | 1.504 | 138.771 |
Ընդամենը՝ 534.086 292.188 17.875 878.415
Կովկասյան թաթարները, որոնք այսօրվա ադրբեջանցիների նախնիներն են, հանդիպում են նաև մուսուլմաններ և ադրբեջանցի թուրքեր անուններով
Արեշ գավառի կենտրոնը Աղդաշն էր, Ջևանշիրինը՝ Թերթերը (Միրբաշիր), Զանգեզուրինը՝ Գորիսը, ռուսերենով՝ Герюсы:
Ելիզավետպոլի 8 գավառներից միայն մեկում՝ Շուշիում էր, որտեղ հայերը կազմում էին մեծամասնություն:
Պատրաստեց Թաթուլ Հակոբյանը