1922թ. մարտի 18-ին Խորհրդային Հայաստանում սկսվում է հայերենի ուղղագրության փոփոխությունը։ Գործընթացի առաջին փուլն ազդարարում էր ՀԽՍՀ ժողկոմխորհի նախագահ Ալեքսանդր Մյասնիկյանի ստորագրությամբ ընդունված դեկրետով։
Նոր ուղղագրության ընդունման գործը վստահված էր լեզվաբան Մանուկ Աբեղյանին։
Դեռեւս 1921թ. հունվարին Աբեղյանը ծավալուն զեկույց էր ներկայացրել հայոց լեզվի փոփոխությունների վերաբերյալ, որը նախատեսում էր նոր ուղղագրության անցնել աստիճանաբար՝ տասնամյակների ընթացքում։ 1922թ. ընդունված դեկրետով արվում էին բավականին կտրուկ փոփոխություններ։ Ուղղագրության փոփոխությունը պայմանավորված էր ինչպես բոլշեւիկների նորարարություններով, այնպես էլ Հայաստանում անգրագիտության դեմ տարվող պայքարով։
Նոր ուղղագրության վերաբերյալ դեկրետում գրված էր, որ բառամիջում լսվող Օ տառն այսուհետ պետք է գրվի Ո։ Գրեթե ամբողջությամբ հրաժարվում էին նաեւ Է տառից, որի փոխարեն գրելու էին Ե։ Այսպես՝ եգ (էգ), եգուց (էգուց), եշ (էշ), եջ (էջ) եւ այլն։ Հայերենից դուրս էր բերվում նաեւ Ա եւ Ո ձայնավորներից հետո գրվող եւ լսվող Յ-ն, օրինակ՝ ծառա (ծառայ), մոտենա (մոտանայ), ներքո (ներքոյ) եւ այլն։
Լուսավորության ժողկոմատին հանձնարարվում էր լրացուցիչ սահմանել նոր ուղղագրության մասնակի եւ ամբողջական ժամկետները։ 1922թ. հոկտեմբերի սկզբից նոր ուղղագրությունը սկսում են անցնել Հայաստանի բոլոր դպրոցներում։
Աղբյուրը՝ Հայկական Կարմիր, 1922 թվական, Մեդիամաքս
Հեղինակներ՝ Միքայել Յալանուզյան, Արա Թադեւոսյան
Դիտել նաև ԱՆԻ կենտրոնի քննարկումը՝
