1045 թվականի Բագրատունիների թագավորության անկումից հետո Հայկական լեռնաշխարհում ձևավորված և հստակ սահմաններով առաջին հայկական վարչական միավորը Հայկական մարզն էր (Армянская область), որը անկախ չէր և մտնում էր Ռոմանովների կայսրության մեջ: Հայերի՝ արևելահայերի նպատակն էր ստեղծել ինքնավար պետություն ռուսական գերիշխանության ներքո: Այդ ցանկությունը Նիկոլայ Առաջին ցարը մասամբ իրականացրեց:
1830 թվականին Հայկական մարզում կար ընդամենը 10 բնակավայր, որոնք ունեին 1000-ից ավելի բնակչություն: Ահա դրանք.
Երևան (Նորքով միասին) – 11.920 հոգի
Նախիջևան – 5.470
Օրդուբադ – 3444
Վաղարշապատ – 2175
Ջահրի (Նախիջևանում) – 1880
Ուլուխանլու (այսօր՝ Մասիս քաղաքը) – 1737
Ակոռի (Սուրմալու, այսօր՝ Թուրքիայում) – 1358
Գավառ (Նոր Բայազետ) – 1346
Վեդի Ուլյա (Բեյուք Վեդի, այսօր՝ Վեդի) – 1244
Կողբ (Սուրմալու, այսօր՝ Թուրքիայում) – 1118
Աղբյուրը՝ Զ. Կորկոտյան, “Երևան քաղաքի ժողովրդագրությունը, Հարյուրամյա աճման պատկերը (1830-1930)՝ համադրված Անդրկովկասի մեծ քաղաքների հետ”, Երևան, էջ 20:
Նկարում՝ Երևանը 1930-ական թվականներին
Դիտել նաև՝