Լուսանկարում՝ Տիգրան Հոնենցի Սուրբ Գրիգոր Լուսավորիչ, Անիի ավերակներ
Լուսանկարի հեղինակ՝ Գևորգ Հարոյան
Այսուհետ ամեն օր ԱՆԻ կենտրոնը կներկայացնի մեկ լուսանկար Անիից և Կարսից։
Կարդալ նաև՝
Անիի վերջին բնակիչները՝ Արտաշես Վրույրի «Անիում» գիրքը
Երեք տարի առաջ Երևանում գտնվող իմ բարեկամներից Եդուարդ Մսըրլեանը (Սան Ֆրանցիսկո) ինձ փոխանցեց այս գրքի երկրորդ՝ 1979 թվականի հրատարակությունը։ Ասաց՝ ժամանակ ունենաս, կարդա։
Կարդացի շապիկի գրությունը՝ Արտաշես Վրույր, Անիում։
Վրույր ազգանունը ինձ ծանոթ էր Թիֆլիսի Խոջիվանքի պանթեոնից։ Այնտեղ, հայ մշակույթի երախտավորների կողքին, թաղված հայ նշանավոր դերասաններից Արամ Վրույրը։ Արտաշեսը նրա որդին էր և հոր հետ 1900-ական թթ առաջին երկու տասնամյակներում՝ հունիս, հուլիս, օգոստոս ամիսները՝ իր մանկության և պատանեկության ամառները, անց է կացրել Բագրատունիների վերջին մայրաքաղաքում՝ Անիի ավերակներում։
Մի քանի էջ կարդալուց հետո որոշեցի մաս-մաս հրատարակել ԱՆԻ կենտրոնի կայքում։
Մեր հաջորդ հանդիպման ժամանակ Եդուարդ Մսըրլեանին պատմեցի, որ գիրքը մի շնչով եմ կարդացել և իմ կարդացած հատորներից միակն է, որը նկարագրում է Անիի վերջին բնակիչներին, վերջին վանահորը․․․
Որոշեցինք այն հրատարակել հայերեն ու նաև՝ թարգմանել անգլերեն։
Բացի այդ, անհրաժեշտ նկատեցինք հին՝ 100 և ավելի առաջ տարիներ արված լուսանկարների կողքին դնել այսօրվա Անիի լուսանկարները։
Հատուկ այդ նպատակով ՍիվիլՆեթի լուսանկարիչ Գևորգ Հարոյանի հետ 2019-ի սեպտեմբերին մեկնեցինք Անի։
Անիում եղել եմ շատ անգամներ։ Այս այցելությունը այլ էր։ Մեկ ամբողջ օր քայլեցինք 1000-ամյա մայրաքաղաքում, նկարեցինք բոլոր եկեղեցիները՝ կանգուն, կիսավեր ու ավերակ, զովացանք Ախուրյան ու Անի գետերի ջրերով։
Գևորգը փոխանցեց նաև վերջին մի քանի տարիներին Անիում արած իր այլ լուսանկարներ:
Ես ավելացնելու այլ բան չունեմ, բացի իմ շնորհակալությունը հայտնել Գևորգին, հայերենից անգլերեն թարգմանությունը կատարած Հեղինար Մելքոմ Մելքոմյանին, հայերեն տեքստի մուտքագրող Արմենուհի Մանուկյանին և Լուսակն հրատարակչությանը։
Հատուկ շնորհակալություն իմ բարեկամ Եդվարդ Մսըրլեանին և տինոջը՝ Վերժինին, որոնք ոչ միայն դարձան այս գրքի վերահրատարակության ոգեշնչողը, այլ ֆինանսապես աջակցողները։ Շնորհակալություն բարեկամության և Անին, թեկուզ ավերակ, մեր սրտերում, մեր մտքերում ու մեր աղոթքներում պահելու համար։
Մնացյալը՝ գրքում։
Թաթուլ Հակոբյան
ԱՆԻ կենտրոն
