Հայաստանում համապետական ընտրությունները կեղծվել են, որպեսզի ընդդիմությունը չգա իշխանության: Ընտրությունները կեղծելու այլ իմաստ ու մոտիվացիա ուղղակի գոյություն չունի:
1995-ի խորհրդարանական և 1996-ի նախագահական ընտրությունները կեղծել է իշխող Հայոց համազգային շարժումը՝ ՀՀՇ-ն, իր գործընկեր Հայաստանի Հանրապետական (ՀՀԿ) և մի քանի այլ կուսակցություններ հետ, անշուշտ, բանակի և ուժային մյուս կառույցների, Կենտրոնական ընտրական հանձնաժողովի (ԿԸՀ) ակտիվ միջամտությամբ:
1998-2008 թվականներին ընտրակեղծարարության դրոշակակիրը Ռոբերտ Քոչարյանն էր՝ կրկին ուժային կառույցների ու տարբեր ժամանակներում իրեն սատարող կուսակցությունների և ԿԸՀ-ի մասնակցությամբ:
2008-ից ի վեր այդ գործող զբաղվում է Սերժ Սարգսյանի Հանրապետական իշխանությունը: Երբ իշխանությունների անկեղծությունը հասնում է ցինիզմի, նրանք չեն էլ թաքցնում, որ ընտրությունները կեղծում են: Այս հարցում ազնվագույնը եղել է Սերժ Սարգսյանը, ով 2013-ին Շիրակի մարզում հրապարակավ հայտարարեց. «Իմ շանսը ո՞րն ա, 100-ից 90 խփե՞մ, 80 խփե՞մ, թե՞ 60, էդ ա, ինչքան ուզես՝ էնքան խփենք»:
Ավելի պարզ և գրական հայերենով սա նշանակում է՝ մենք կունենանք այնքան ձայն, որքան անհրաժեշտ է, անկախ նրանից, թե ժողովուրդը որքան ձայն կտա:
2015-ին Սահամանադրությունը փոխվեց նաև, ընդ որում՝ կեղծիքներով ուղեկցված հանրաքվեով, որպեսզի Սերժ Սարգսյանը և իշխող ՀՀԿ-ն մնան իշխանության:
Հայաստանում 1991-ից՝ անկախությունից ի վեր, ընտրությունների ճանապարհով իշխանափոխություն չի եղել: Եվ այս իրողությունը լավագույն ապացույցն է առ այն, որ ընտրությունները կեղծվում են, որ սահմանադրական ճանապարհով իշխանափոխությունը դարձել է անհնարին մի բան:
Ի՞նչ է արել ընդդիմությունը, որպեսզի իշխանությունները չկարողանան կեղծել ընտրությունները: Շատ բան չի կարողացել անել, քանի որ ընտրակեղծարարության գործիքները իշխանությունների ձեռքում են, և մինչև այսօր ընդդիմությունը չի կարողացել կոտրել այդ ձեռքը:
2015-ի Սահմանադրական հանրաքվեի ընթացքում ընտրակեղծարարության դեմ պայքարում կարևոր դերակատարություն ունեցան տեղական դիտորդները: Այսօր, 2017-ի խորհրդարանական ընտրություններից հինգ ամիս առաջ, շատ է խոսվում Սփյուռքի ներգրավվելու անհրաժեշտության ու ցանկությունների մասին:
Ընտրակեղծարարության թեմայով Սերժ Թանկյանը Սերժ Սարգսյանին մի քանի նամակներ գրելուց և պատասխան ստանալուց հետո, թվում է, եկել է այն եզրակացության, որ նամակներով հարցեր չեն լուծվում և անհրաժեշտ է պայքարել Հայաստանի ներսում՝ ընտրությունների օրը գալ ու ընտրատեղամասում օգնել հայաստանցի դիտորդին, կռիվ տալ ընտրակեղծարար հայաստանցու դեմ: Սերժ Թանկյանին միացել են Ատոմ Էգոյանը, Արսինե Խանջյանը, հազարավոր այլ սփյուռքահայեր:
Ընտրությունների ընթացքը դիտարկելու և դիտորդներ ուղարկելու սփյուռքահայության որոշումն ու նպատակը իմաստ կունենան, եթե պարզ լինի, թե ում ձայնն է պահելու սփյուռքահայ դիտորդը:
Եթե 2017-ի խորհրդարանական ընտրություններին չձևավորվի ուժեղ, միասնական ընդդիմություն, ապա Սերժ Սարգսյանն ու ՀՀԿ-ն ընտրությունները կեղծելու իմաստ ու մոտիվացիա չեն ունենալու: Ինչո՞ւ կեղծել, երբ հնարավոր է իշխանությունը պահել համեմատաբար արդար ընտրություններով:
Եթե չձևավորվի ուժեղ և միասնական ընդդիմություն, ապա Սերժ Սարգսյանն ու ՀՀԿ-ն խորհրդարանական աթոռները բաժանելու են իրենց կոալիցիոն գործընկեր ՀՅԴ-ի և իբր ընդդիմադիր «Բարգավաճ Հայաստանի» ու «Հայկական վերածնունդի»՝ նախկին «Օրինաց երկրի» հետ:
Հետևաբար, եթե չձևավորվի ուժեղ և միասնական ընդդիմություն, ապա Սերժ Թանկյանի ու Հայաստանի ճակատագրով մտահոգ մյուս սփյուռքահայ դիտորդների ներգրավումը իմաստազրկվում է:
Թաթուլ Հակոբյան
